Usługi ekosystemowe

Drzewa świadczą szereg usług ekosystemowych. Należą one do trzech kategorii: zaopatrzeniowe, regulacyjne i kulturowe.

Minimal Coin stacks growing graph with trees on pink background. Growing trees on coin stacks, Business investment and saving money concept. 3d render illustration

Wycena usług ekosystemowych ma już ponad dwudziestoletnią tradycję. Za jej początek uważa się często publikację Costanzy i in, w której dokonano próby – jeszcze bardzo niedoskonałej – wyceny usług ekosystemowych świadczonych przez przyrodę na świecie. Retrospekcja z 2014 roku sugeruje, że oszacowana pierwotnie suma była zbyt niska w stosunku do tego, jak można by ją było wycenić obecnie. Trwałym osiągnięciem zespołu Roberta Costanzy jest jednak wyróżnienie trzech typów usług, jakie świadczą ekosystemy. Sprowadzają się one do dostarczania surowców i energii (bezpośrednio konsumowanych lub wykorzystywanych przy produkcji), regulowania naturalnych procesów, oraz pełnienia pewnych funkcji kulturowych, np. rekreacja.

W oryginalnym ujęciu z 1997 r. wyróżniono 17 rodzajów usług ekosystemowych. Ich lista była następnie rozszerzana i uszczegóławiana. Zabiegi te nie zawsze wydają się celowe, ponieważ wyróżnianie coraz to węższych kategorii nie musi skutkować większą precyzją badań empirycznych. Obecnie w wielu opracowaniach punktem odniesienia jest lista CICES (Common International Classification of Ecosystem Services), której użycie zaleca się w organach Unii Europejskiej. Jej aktualna wersja CICES v5.1 zawiera aż 90 pozycji, podzielonych na dwie kategorie: usługi świadczone przez środowisko biotyczne oraz te świadczone przez środowisko abiotyczne. Każda z tych kategorii następnie dzieli się na trzy typy usług, zgodnie z podziałem zaproponowanym jeszcze przez Constazę i in.

Pozycje 1-25 z listy CICES v5.1 obejmują usługi związane z bezpośrednim zaopatrywaniem ludzi przez środowisko biotyczne w surowce i energię, 25-47 usługi związane z regulacją naturalnych procesów przez środowisko biotyczne, a 48-59 usługi kulturowe świadczone przez środowisko biotyczne. Pozycje 60-76 dotyczą usług związanych z zaopatrywaniem ludzi w wodę i energię przez środowisko abiotyczne, 77-85 usługi związane z regulacją naturalnych procesów przez środowisko abiotyczne, a 86-90 usługi kulturowe świadczone przez środowisko abiotyczne. Niektóre z usług świadczonych przez środowisko biotyczne z listy CICES są świadczone właśnie przez drzewa miejskie. Ich kwantyfikacją i wyceną naukowcy zajmują się od wielu lat. Poniżej podane zostały przykłady badań, które tę tematykę poruszają.